Diagnostyka laboratoryjna przeciwciał antyneuronalnych

Kurs poświęcony badaniu autoprzeciwciał w wybranych chorobach autoimmunizacyjnych układu nerwowego. Część teoretyczna kursu podsumowuje najnowsze kryteria rozpoznania i algorytmy diagnostyczne m.in. neurologicznych zespołów paranowotworowych czy autoimmunologicznych zapaleń mózgu. Jednym z celów kursu jest przybliżenie środowisku medycznemu wiedzy na temat rekomendowanych i dostępnych metod diagnostycznych stosowanych do oceny przeciwciał antyneuronalnych, które są kluczowe w rozpoznaniu i różnicowaniu tych schorzeń. Kurs zaprojektowany został tak, aby zaprezentować zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce – od wyboru metody badania przeciwciał po ocenę oraz interpretację wyniku, również pod kątem rokowania i dalszego postępowania z pacjentem.

Patronat honorowy nad kursem sprawuje prof. dr hab. n. med. Konrad Rejdak – Prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, Kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Program kursu:

Moduł 1: Neuroimmunologia – dynamicznie rozwijająca się dziedzina

Podstawy neuroimmunologii
Związek autoimmunizacji z występowaniem nowotworu
Krótka historia odkryć dotyczących przeciwciał antyneuronalnych – kamienie milowe
- Przeciwciała antyneuronalne – liczba znanych dziś i dawniej przeciwciał
Znaczenie badania przeciwciał antyneuronalnych dla neurologa, psychiatry i onkologa

Moduł 2: Przeciwciała antyneuronalne w neurologicznych zespołach paranowotworowych (NZP)

Neurologiczne zespoły paranowotworowe
- Definicja NZP
- Patomechanizm NZP
Diagnostyka NZP
- Rekomendacje diagnostyczne (2004, 2021)
- Filary diagnostyczne NZP
Ryzyko wystąpienia nowotworu w NZP
- Podział przeciwciał antyneuronalnych zależnie od ryzyka współwystępowania nowotworu
Znaczenie kliniczne badania przeciwciał antyneuronalnych w NZP
- Podział przeciwciał: przeciwko antygenom powierzchniowym

Moduł 3: Przeciwciała antyneuronalne w autoimmunologicznych zapaleniach mózgu

Autoimmunologiczne zapalenia mózgu
- Jak często występują autoimmunologiczne zapalenia mózgu?
- Objawy neuropsychiatryczne w autoimmunologicznym zapaleniu mózgu
- Autoimmunologiczne zapalenia mózgu u dzieci
Diagnostyka autoimmunologicznych zapaleń mózgu
- Przeciwciała w przebiegu autoimmunologicznego zapalenia mózgu
Rekomendacje diagnostyczne u dorosłych i dzieci

Moduł 4: Metody laboratoryjne badania przeciwciał antyneuronalnych

Metody laboratoryjne badania przeciwciał antyneuronalnych w NZP i autoimmunologicznych zapaleniach mózgu
- Wybór metody laboratoryjnej zależnie od rodzaju przeciwciał
- Rekomendacje badania przeciwciał antyneuronalnych w NZP
Immunofluorescencja pośrednia (IIFT)
- IIFT z zastosowaniem substratów tkankowych
- IIFT z zastosowaniem substratów komórkowych – testy cell-based assay (CBA)
Immunoblot
- Badania panelowe przeciwciał